Preduzetničke ideje pljevaljskih gimnazijalaca među najboljima na evropskom takmičenju
Ideje učenika Gimnazije „Tanasije Pejatović” iz Pljevalja „Shoesse”, „Apopol” i „Igraj.me” plasirale su se među 10 finalista najvećeg evropskog programa podrške preduzetništvu mladih (Social Impact Award – SIA). Taj program je namijenjen mladima koji imaju između 15 i 30 godina, žele da razvijaju društveno preduzetništvo u zemlji i svijetu, steknu znanja i vještine i umreže se sa biznis zajednicom, kako bi svoju ideju uspješno sproveli u djelo.
Ovaj program su pokrenuli 2009. godine Impact Hub i Univerzitet za biznis i ekonomiju u Beču, u partnerstvu sa Erste Fondacijom. U Crnoj Gori ove godine program sprovodi NVO Centar za omladinsku edukaciju, uz generalno pokroviteljstvo Erste banke, Ministarstva nauke i tehnološkog razvoja, Investiciono-razvojnog fonda, kompanije Kodio i Glavnog grada Podgorica.
Svi timovi i pojedinci koji su se prijavili prošli su kroz proces selekcije i ocjenjivanje stručnog žirija. Ideje koje su na osnovu kriterijuma inovativnosti, stepena društvenog uticaja i izvodljivosti izabrane da budu dio finalnog procesa su: „Prezla”, „osNovčić”, „Shoesse“ – cipele za osobe s potpunim i djelimičnim oštećenjem vida, „Accessible Montenegro”, „Komunumo”, „Slikovnicama ka destigmatizaciji problema u mentalnom funkcionisanju djece“, „Apopol“, „Second mall“, „BioINForming“ i „Igraj.me“.
U okviru projekta „Shoesse“ Maša Stanić je došla na ideju da se bavi proizvodnjom pametnih cipela za osobe s potpunim i djelimičnim oštećenjem vida. U njima bi se nalazili ultrazvučni senzori koji detektuju predmete u okolini poput stepenica, kanti ili dolaznih ljudi i upozoravaju ih putem vibracije. Zahvaljujući ovom proizvodu slijepe i slabovide osobe mogu slobodno da se kreću.
Mentorka je Vanja Knežević, izvršna direktorica kompanije Venkon Technix.
Za ideju „Apopol” članovi tima su: Vasilija Leković, Elena Vemić i Emina Zlatanić. Ideja je spriječiti povećan broj uginuća pčela usled naglih vremenskih promjena, kao i pospješiti usporen pčelinji rast i razvoj. Na ovaj način imamo za cilj očuvati pčele koje su od izuzetne važnosti ljudskom rodu, kao i promovisati pčelarstvo.
Mentor je Uroš Bulatović, osnivač i predsjednik Unije mladih preduzetnika Crne Gore.
Ideju „Igraj.me” osmislili su Sofija Milić, Valentina Alorić i Suzana Mazalica.
Kroz zabavno-edukativnu igricu sa tematikom Crne Gore i svih njenih opština žele da pomognu kako djeci, tako i odraslima da uče o istoriji i kulturi naše države.
Mentor je Filip Lazović, savjetnik za pravna pitanja i socijalni dijalog u Uniji poslodavaca Crne Gore.
Timovi će do septembra raditi na ličnom i profesionalnom razvoju, umrežavati se sa vršnjacima i biznis zajednicom, dobiti mentorsku podršku i proći niz edukativnih radionica, kako bi svoju ideju pretvorili u održiv biznis. U septembru finaliste očekuje snimanje videa u kojima će predstaviti svoju ideju a koji će biti objavljeni na veb-sajtovima i društvenim kanalima, kako bi online zajednica mogla da glasa za omiljenu ideju. Na taj način biće izabran i četvrti pobjednik ovog programa.
Na svečanom događaju koji će se održati 1. 10. 2022. godine u okviru renomiranog hotela „The Chedi Luštica Bay” finalisti će predstaviti svoje ideje pred članovima žirija i odgovarati na pitanja gostiju i prisutnih kolega.
Članovi žirija će odabrati tri pobjednička tima koji dobijaju početni kapital u iznosu od 1.500 eura koji uz programsku podršku obezbeđuje Erste Banka Crna Gora. Finalistima je omogućen i besplatan put na Međunarodni SIA Samit koji se ove godine održava u Beču. Takođe, biće nagrađen i četvrti tim koji bira online zajednica putem SIA veb sajta, a nagrada je mentorska podrška. Takođe, i njima će biti omogućen put na Međunarodni SIA Samit zajedno sa tri prva pobjednička tima. Ovaj međunarodni događaj koji će u novembru okupiti pobjednike i nacionalne koordinatore SIA Programa iz Evrope, Azije i Afrike omogućiće internacionalno umrežavanje mladih ljudi iz 19 zemalja, transfer iskustava i znanja i razrade mogućnosti za dodatne podrške.
„Izuzetni rezultati koje naši učenici svojim pregalačkim radom i trudom postižu u oblasti preduzetništva i finansijske pismenosti su pokazatelj da su upravo oni ključni resurs razvoja lokalne zajednice i najbolji ambasadori vrijednosti koje baštini naša Gimnazija”, kazala je Adisa Malagić , profesorica sociologije iz Gimnazije „Tanasije Pejatović”.
„U prethodnom periodu imala sam tu čast i zadovoljstvo da sarađujem sa članovima pomenutih timova i da zajedno radimo na kreiranju i realizaciji ideja i biznis planova gdje su ovi učenici pokazali da posjeduju veliki preduzetnički potencijal. Mnoštvo ideja, inovativnosti, izlaženje iz okvira postojećeg i biti uvijek korak ispred svih su karakteristike koje krase ove mlade ljude. Njihov istraživački i slobodni duh ih pokreće da stalno tragaju za novim šansama i perspektivnim idejama koje doprinose društveno-ekonomskom razvoju lokalne zajednice. U prilog tome govore i njihove ideje koje imaju veliki investioni potencijal i koje su uskladu je sa potrebama tržišta rada. Njihove ideje su ideje budućnosti.
Iskreno se nadam i vjerujem da će preduzetnički potencijal koji posjeduju valorizovati na pravi način i ostvariti svoje snove da postanu uspješni poslovni ljudi”, istakla je Malagićeva. Ona je uputila učesnicima programa čestitke i pohvale za inovativne i raznovrsne ideje i poželjela im puno uspjeha u nastavku takmičenja.
Pored generalnih pokrovitelja, partneri programa su i kompanije Coca-Cola HBC Crna Gora i Crnogorski Telekom, zatim udruženja ICT Cortex i Privredna komora Crne Gore, a podršku programu pružaju i Univerzitet Crne Gore, Univerzitet Donja Gorica, Univerzitet Mediteran, Hotel Hilton Podgorica, The Chedy Luštica Bay i Neregelia.
O. Đ.
Ko je stručni žiri tim koji će proglasiti pobjednike SIA programa?
U periodu od jula do septembra SIA finalisti će aktivno raditi sa svojim mentorkama i mentorima na razvoju svojih preduzetničkih ideja. Njihov rast i razvoj pratiće mentori, a nakon tromjesečne edukacije i rada na njihovim ciljevima, imaće priliku da široj javnosti prezentuju svoje ideje.
Na Cermoniji dodjele nagrada koja će se održati prvog oktobra ove godine u The Chedy Luštica Bay hotelu, stručni žiri će birati tri pobjedničke ekipe koje osvajaju po 1.500 EUR novčane podrške, odlazak na SIA Samit u Beču i dalju mentorsku podršku.
Pobjednici će biti birani na osnovu tri kriterijuma: inovativnost, stepen izvodljivosti i društvenog uticaja. U ovom teškom zadatku, pomoći će nam: Biljana Šćepanović, ministarka Nauke i tehnološkog razvoja Crne Gore; Vesna Matijević, samostalna finansijska savjetnica za privredu u Erste banci; Gordana Kaluđerović, samostalna referentkinja za kredite i garancije u Investiciono razvojnom fondu Crne Gore; Ivan Šoć, IT stručnjak iz oblasti sajber bezbjednosti; Danijela Radeč šefica odjeljenja za preduzetništvo u Sekretarijatu za podršku biznis zajednici Glavnog grada; Mileva Seratlić, menadžerka eksternih komunikacija u Coca-Cola HBC Srbija i Crna Gora; Dušan Banović, direktor Sektora za razvoj servisa i digitalnu transformaciju u kompaniji Crnogorski Telekom; Mladen Perazić, direktor Sektora za obrazovanje i kvalitet u Privrednoj komori Crne Gore; Milena Lipovina – Božović, docentkinja na Ekonomskom fakultetu Univerziteta Crne Gore; Milica Vukotić, dekanica Fakulteta za informacione sisteme i tehnologije, a ujedno i redovna profesorica na Univerzitetu Donja Gorica; Marija Janković, dekanica Fakulteta za ekonomiju i biznis Univerziteta Mediteran, vanredni profesor na ekonomskoj i marketinškoj grupi predmeta.
U daljem tekstu možete pronaći njihove kratke biografije:
Biljana Šćepanović (ministarka Nauke i tehnološkog razvoja Crne Gore)
Vanredna je profesorka Univerziteta Crne Gore za oblast čelične, spregnute i drvene konstrukcije na Građevinskom i Arhitektonskom fakultetu.
Rođena je 1973. godine u Titogradu, gdje je završila osnovnu školu i gimnaziju, kao đak generacije. Uz diplomu „Luča I“, dobitnik je brojnih nagrada na republičkim i saveznim takmičenjima iz oblasti arhitekture i građevinarstva, fizike i matematike. Diplomirala je na Građevinskom fakultetu Univerziteta Crne Gore, sa prosječnom ocjenom 9.79 što je bio i najveći ostvareni prosjek od osnivanja Građevinskog fakulteta.
Bila je prodekanka na Građevinskom fakultetu i predsjednik Odbora za doktorske studije Univerziteta Crne Gore.
Vesna Matijević (samostalna finansijska savjetnica za privredu u Erste banci)
Rođena je 1984. godine u Kotoru, gdje je završila osnovnu i srednju školu. Zvanje diplomiranog ekonomiste menadžmenta stekla je nakon četvorogodišnjih studija na American College of Management and Technology u Dubrovniku, dio američkog koledža Rochester Institute of Technology. Erste banci se pridružila 2011. godine, na mjestu finansijskog savjetnika za privredu u filijali u Kotoru.
Gordana Kaluđerović (samostalna referentkinja za kredite i garancije u Investiciono razvojnom fondu Crne Gore)
Prethodno je bila zaposlena u Hypo Alpe Adria banci na poslovima stručnog saradnika za razvoj proizvoda i obezbjeđivanje kvaliteta, kao i poslovima višeg stručnog saradnika za kredite i garancije i finansijski lizing. Tečno govori engleski i njemački jezik.
Ivan Šoć (IT stručnjak iz oblasti sajber bezbjednosti)
Posjeduje bogato iskustvo i u programiranju, robotici i automatizaciji. Posvećen je razvoju različitih naučno-tehnoloških rješenja i inovacione IT oblasti u Crnoj Gori. Jedan od osnivača i suosnivača između ostalih i firmi Kodio, MediaMind, brenda FiveG. Po njegovom mišljenju razvoj IT industrije u Crnoj Gori bi trebao da se izvozno orijentiše u oblasti različitih softverskih rješenja, jer je to ulaz na globalno tržište čime se podiže i standard domaćeg tržišta i uslova rada.
Danijela Radeč (šefica odjeljenja za preduzetništvo u Sekretarijatu za podršku biznis zajednici Glavnog grada)
Svoje radno angažovanje započela je u Glavnom gradu Podgorica – Sekretarijatu za preduzetništvo 1998. godine kao savjetnica za poljoprivredu. Službeni je degustator vina, učestvuje u radu Komisije, Ministarstva poljoprivrede, za utvrđivanje količine i kvalitetne kategorije vina. Učestvuje u radu Komisije za organoleptičko ocjenjivanje vina na regionalnim i svjetskim takmičenjima.
U toku svojih redovnih zadataka donosi i realizuje Program aktivnosti na stimulisanju preduzetništva u Glavnom gradu Podgorica, a članica je Komisije za podršku ženskom preduzetništvu.
Mileva Seratlić (menadžerka eksternih komunikacija u Coca-Cola HBC Srbija i Crna Gora)
Diplomirala je na Fakultetu političkih nauka na Univerzitetu Crne Gore, na smjeru Novinarstvo, a već 14 godina je u svijetu komunikacija. Prvi radni angažman ostvarila je kao novinarka, a nakon toga je svoju karijeru nastavila u PR službi Ministarstva finansija Crne Gore, a potom deceniju u vodećoj crnogorskoj agenciji za komunikacije, Represent Communications.
Dušan Banović (direktor Sektora za razvoj servisa i digitalnu transformaciju u kompaniji Crnogorski Telekom)
Svoju karijeru je započeo u Internetu Crna Gora, još kao student 2000. godine i obavljao je različite funkcije u tehničkom sektoru. Od kada je Internet Crna Gora postao integralni dio Telekoma, obavljao je različite menadžerske funkcije u odjeljenjima za tehnologiju i korporativnu strategiju, a 2012. godine imenovan je za direktora marketinga za poslovne korisnike, koju je veoma uspješno obavljao u periodu od tri godine.
Dušan 2015. godine postaje direktor za B2B (Business to business) segment poslovanja i operativnu izvrsnost, a početkom 2017. godine postaje odgovoran i za domen koorporativne strategije i interne komunikacije kao direktor za B2B segment i strategiju. Iste godine preuzima odgovornost za B2C segment poslovanja i postaje član Menadžment komiteta, a od 2018. zadužen je i za brigu o korisničkom iskustvu.
Mladen Perazić (direktor Sektora za obrazovanje i kvalitet u Privrednoj komori Crne Gore)
Kontinuirano je angažovan na vođenju obrazovnih aktivnosti i koordinaciji uloge privrede u procesu reforme nacionalnog obrazovnog sistema Crne Gore, izradi zakonskih i podzakonskih propisa iz ove oblasti, realizaciji poslovnog obrazovanja, međunarodnoj saradnji privrede u oblasti razvoj obrazovanja, implementaciji novih trendova u menadžmentu ljudskih resursa, istraživanja trendova u oblasti tržišta rada, razvoj sistema menadžementa kvaliteta, koordinacija aktivnosti vezane za promociju razvoja sistema kvaliteta itd. Od 2003. godine je i predavač (vanredni profesor) na Univerzitetu „Mediteran“ u Podgorici.
Milena Lipovina – Božović (docentkinja na Ekonomskom fakultetu Univerziteta Crne Gore)
Pored preko 15 godina akademskog iskustva, bila je državna sekretarka za ekonomske razvojne politike u Ministarstvu ekonomskog razvoja u periodu od decembra 2020. godine do aprila 2022. godina. Radila je kao nacionalni konsultant na nekoliko projekata za međunarodne organizacije.
Član je Odbora direktora Fonda za inovacije Crne Gore. Njene oblasti istraživanja od posebnog interesovanja su: makroekonomski modeli i analize, kvantitativna ekonomija, inovacije, istraživanje marketinga itd.
Autor je većeg broja naučnih i stručnih radova koji se nalaze u relevantnim naučnim časopisima. Učestvovala je na mnogobrojnim domaćim i međunarodnim konferencijama i boravila je radi usavršavanja na fakultetima u Udinama, Londonu, Ljubljani, Pitsburgu, Londonu, Nici i Beču.
Milica Vukotić (dekanica Fakulteta za informacione sisteme i tehnologije, a ujedno i redovna profesorica na Univerzitetu Donja Gorica)
Diplomirala na Ekonomskom fakultetu Univerziteta u Beogradu, a magistrirala je Međunarodnu ekonomiju i finansije na Brandeis Univerzitetu u Bostonu kao stipendista Ministarstva spoljnih poslova SAD-a. Doktorirala je u oblasti ekonomije na Univerzitetu Crne Gore.
Prije nego što je počela da predaje na Univerzitetu Donja Gorica, predavala je na Ekonomskom fakultetu Univerziteta Crne Gore.
Na Institutu za strateške studije i projekcije obavlja funkciju višeg analitičara i članica je Društva ekonomista Crne Gore, kao i članica prestižnog društva Mont Pelerin, kojeg je osnovao F.E. Hajek.
Marija Janković (dekanica Fakulteta za ekonomiju i biznis Univerziteta Mediteran, vanredni profesor na ekonomskoj i marketinškoj grupi predmeta)
Osnovne, magistarske i doktorske studije završila je na Ekonomskom Fakultetu, Univerziteta Crne Gore, kao jedan od najboljih studenata. Dobitnik je većeg broja nagrada tokom studiranja. Objavila je veliki broj naučnih radova iz oblasti ekonomije, marketinških komunikacija i brendiranja i izlagala na većem broju domaćih i međunarodnih naučnih Konferencija.
Usavršavala se u inostranstvu i bila gostujuća predavačica na nekoliko Univerziteta. Članica je većeg broja radnih grupa, komisija, naučnih i organizacionih odbora i međunarodnih asocijacija.
Sigurni smo da je pred njima izuzetno težak zadatak, kao i našim finalistima, koji rade na sebi i svojim idejama kako bi naučili što više i iskoristili sve prednosti ovog programa.
Socijalno preduzetništvo u povoju: Za svoj džep, ali i društvo u cjelini
U Evropskoj uniji oko 10 odsto svih biznisa posluje po principima socijalne ekonomije. Iz Centra za omladinsku edukaciju, pored ostalog, predlažu donošenje Zakona o društvenom preduzetništvu.
Donosi zaradu i istovremeno rješava neki društveni problem, u najkraćem to je definicija socijalnog, odnosno društvenog preduzetništva, oblika poslovanja po čijim principima u državama članicama Evropske unije posluje oko 10 odsto pravnih lica.
U Crnoj Gori, međutim, društveno preduzetništvo još je u povoju.
Natalija Bošković iz Centra za omladinsku edukaciju u razgovoru za “Vijesti” pojašnjava da je razlog tome, pored ostalog, jer ne postoji valjana pravna regulativa. Iz te nevladine organizacije, kao vid podrške u tom smislu, predlažu donošenje Zakona o društvenom preduzetništvu.
Centar za omladinsku edukaciju ove godine preuzeo je i realizaciju programa Social Impact Award, kroz koji mladi u Crnoj Gori već šest godina imaju mogućnost da predstave društveno korisne ideje i dobiju podršku za njihovu realizaciju. Ove godine, među deset finalista koji će u naredna tri mjeseca razvijati svoje ideje su Prezla, osNovčić, „Shoesse“ – cipele za osobe s potpunim i djelimičnim oštećenjem vida, Accessible Montenegro, Komunumo, Slikovnicama ka destigmatizaciji problema u mentalnom funkcionisanju djece, Apopol, Second mall, BioINForming i Igraj.me.
Rješenje za siromaštvo, nezaposlenost…
Socijalno/društveno preduzetništvo, kako je pojasnila Natalija Bošković, dio je socijalne ekonomije i javlja se kada se društveni problemi rješavaju upotrebom preduzetničkih principa.
Ono se bavi prepoznavanjem i rješavanjem društvenih problema, kao što su socijalna isključenost, siromaštvo, nezaposlenost…
”Suština društvenog preduzetništva jeste poslovanje koje donosi zaradu, ali istovremeno rješava neki od društvenih problema, bilo da je riječ o zapošljavanju ugroženih društvenih grupa ili rješavanju problema lokalnih zajednica. Utiče na stvaranje novih radnih mjesta, razvoj novih poslovnih modela i modela upravljanja, razvoja lokalne zajednice, kao i na očuvanje životne sredine i postizanja višeg stepena energetske efikasnosti”, kazala je ona.
Društveno preduzetništvo, kako je rekla, zadovoljava potrebe zaposlenih kao klasično preduzeće.
”To je jedan od razloga zašto je ono održivo. To je krug koji se nikada ne zatvara, koji se širi i čini dobro u svojim lokalnim zajednicama. Nakon što se neki društveni problem identifikuje i nakon što se riješi kroz ovaj model, profit se reinvestira u proširenje i razvoj kapaciteta samog preduzeća ili za neki javni interes. Statistike kažu da ova preduzeća bar polovinu profita treba da ulažu u svoju društvenu misiju. Društveni preduzetnici su dokaz da finansijski uspjeh ne isključuje odgovorno ponašanje prema društvenoj zajednici i životnoj sredini, kao i da društveno koristan cilj može biti uspješan poslovni pokretač”.
Kad je u pitanju Crna Gora, kako je rekla, razvoj takvog načina poslovanja “značajno bi uticao na ostvarenje strateških ciljeva”.
”Posebno društvene kohezije, borbe protiv siromaštva, te posebno važno povećanom zapošljavanju i to najosjetljivijih grupa, kroz integraciju socijalnih ili društvenih, ekonomskih i ekoloških ciljeva te socijalnih inovacija. Na svečanom otvaranju Social Impact Award programa održana je panel diskusija ‘Razvoj društvenog preduzetništva u Crnoj Gori – perspektiva i izazovi’. Jedna od poruka jeste da u našoj zemlji postoji veliki broj kreativnih ljudi koji nemaju dovoljno prostora. Zaključci su da su neohodni sistemi podrške za stvaranje strateških partnerstava koji će dovesti do boljeg razvoja preduzetništva, uz akcenat na umrežavanju javnog i civilnog sektora i aktivno multiresorno djelovanje”.
Na istom panelu, kako je rekla, učesnici su bili saglasni da se mladi koji imaju ambiciju da uđu u preduzetničke vode suočavaju s brojnim izazovima, među kojima su: negativan stav prema preduzetništvu, nedovoljno znanje tokom formalnog obrazovanja koje je bitno za preduzetništvo, nedostatak iskustva znanja i kontakata, nedostatak finansijskih sredstava, kao i regulativa s kojom nisu upoznati.
”U Crnoj Gori socijalno/društveno preduzetništvo je tek u fazi povoja, kao relativno nov koncept u socijalnim i ekonomskim djelatnostima. Zbog toga je potrebno intenzivirati aktivnosti na promociji ovog koncepta i njegovog značaja, naročito primjera dobrih praksi i edukaciji mladih”.
Regulativa
Na pitanje da li i kakve prepreke u zakonodavnom smislu postoje u Crnoj Gori za socijalno preduzetništvo, ona je kazala da “mnoga strateška dokumenta prepoznaju nedostatak brojnih regulativa”, poput Nacionalne strategije zapošljavanja i razvoja ljudskih resursa za period 2016-2020. godine.
”Ona ukazuje da naša zemlja nema razvijen koncept ili strategiju razvoja društvenog preduzetništva, te uočava potrebu za sprovođenjem analize postojećeg stanja u vezi s društvenim preduzetništvom u Crnoj Gori (zakonodavni okvir, institucionalni okvir, mapiranje i potencijali društvenog preduzetništva). Uočljiv je nedostatak zakonske regulative koja definiše tipove organizacija socijalne ekonomije, njihov postupak osnivanja, registracije, rad, finansiranje… Nažalost, ne postoji ni odgovarajući strateški plan razvoja društvenog preduzetništva, a neophodno je donijeti i Nacionalnu strategiju za razvoj socijalne ekonomije, koju će pratiti jasan Akcioni plan i umrežavanje svih ključnih aktera koji su uključeni u proces”.
Nadogradnja i dalji razvoj te oblasti, dodaje ona, treba da predstavlja izrada Strategije razvoja društvenog preduzetništva.
”Odnosno uspostavljanja ključnog strateškog okvira za razvoj ove oblasti. Neophodno je usvojiti poseban Zakon o društvenom preduzetništvu, kojim bi se ponudila jasna definicija i kriterijumi za identifikovanje društvenih preduzeća, te predvidjele odgovarajuće olakšice za njihov rad. Društvena preduzeća koja posluju u Crnoj Gori većinom su osnovana u formi nevladinih organizacija, dok je vrlo mali broj onih koja su osnovana u formi društva sa ograničenom odgovornošću (d.o.o.) Međutim, društveno preduzeće nije NVO koja je neprofitna organizacija, a nije ni d.o.o, tako da treba raditi na donošenju Zakona o društvenom preduzetništvu, koje će umnogome olakšati stvari i načine za podršku mladim i kreativnim ljudima”.
Da bi se društveno preduzetništvo u Crnoj Gori razvilo, kako je dodala, od velikog značaja bili bi propisi koji bi regulisali proces registrovanja takvog preduzeća, kako bi omogućili da neprivredne organizacije mogu da obavljaju privrednu djelatnost kako bi ostvarili razne ciljeve.
Trebalo bi, navodi, omogućiti i da se društvena preduzeća finansiraju iz državnog i opštinskog budžeta, prihoda ostvarenog privrednom djelatnošću, donacija…
”Mnoga istraživanja za razvoj društvenog preduzetništva u Crnoj Gori ukazuju da je neophodno obezbijediti stručnu podršku društvenim preduzećima u Crnoj Gori, prostornu podršku ovim preduzećima u Crnoj Gori, podsticati povezivanje društvenih preduzeća s preduzećima koja njeguju društveno-odgovornu praksu, podsticati umrežavanje s društvenim preduzećima iz regiona i Evrope, pospješiti istraživanja iz ove oblasti koja bi poslužila kao osnov za izradu odgovarajućeg zakonodavnog i strateškog okvira za razvoj ovog koncepta”.
Podrška kroz SIA program
Kao podrška konceptu društvenog preduzetništva, u Crnoj Gori se od 2016. realizuje program Social Impact Award.
”Projekat SIA, prije svega, osmišljen je u cilju podizanja svijesti o društvenom preduzetništvu među mladima, edukacije i unapređenja njihovih znanja i vještina, podrške idejama koje imaju potencijal za realizaciju i pozitivan društveni uticaj. Takođe, ideja je i kreiranje zajednice, mikro eko-sistema među njima, koji će podsticati jedne druge da istraju u svojim zamislima i kreiraju promjene u svojim zajednicama”, pojašnjava Natalija Bošković.
Centar za omladinsku edukaciju ove godine prvi put je i preuzeo realizaciju SIA i, kako su kazali, s partnerima će u narednom periodu raditi na afirmaciji društvenog preduzetništva i podizanju svijesti o značaju socijalne ekonomije i tog vida preduzetništva.
”Ali i zagovarati da se donesu ključne zakonske regulative koje bi potpomogle da se stvori povoljnije poslovno okruženje za razvoj društvenih preduzeća u Crnoj Gori. Primjera radi, Srbija je prepoznala ovu problematiku i u februaru ove godine donijela Zakonsku regulativu kako bi pospješila razvoj društvenog preduzetništva u zemlji”.
Od prvih dana SIA, podsjetila je ona, svoje ideje za društvene biznise kroz taj program prijavilo je više od 150 timova, sastavljenih uglavnom od studenata svih crnogorskih univerziteta. Titulu pobjednika Social Impact Award u Crnoj Gori ponijelo je 15 timova koji su dobili dalju mentorsku podršku, putovanja na Međunarodne SIA samite i ukupno 26.000 eura direktne finansijske podrške za ostvarivanje njihovih ideja za društvene biznise.
Ove godine NVO Centar za omladinsku edukaciju program Social Impact Award (SIA) realizuje uz generalno pokroviteljstvo Erste banke, Ministarstva nauke i tehnološkog razvoja, Investiciono-razvojnog fonda, kompanije Kodio i Glavnog grada Podgorica. Pored generalnih pokrovitelja, partneri programa su i kompanije Coca-Cola HBC Crna Gora i Crnogorski Telekom, zatim udruženja ICT Cortex i Privredna komora Crne Gore, a podršku programu pružaju i Univerzitet Crne Gore, Univerzitet Donja Gorica, Univerzitet Mediteran, Neregelia, Hotel Hilton Podgorica i The Chedy Luštica Bay.
U ovom ciklusu, uz podršku preko 50 mentora, u više od 15 crnogorskih gradova, realizovano je više od 20 besplatnih edukativnih aktivnosti. Timovi su osmislili 54 draft ideje, 33 ideje su konačne i u skladu s traženim kriterijumima.Odabrano je i 10 finalista koji će u narednom periodu dobiti stručnu pomoć mentora i raditi na ličnom i profesionalnom razvoju, kao i na razvoju predloženih ideja.
Evropska komisija usvojila je u oktobru 2011. Inicijativu za društveno poslovanje (Social Business Initiative).
Prema podacima sa vebsajta EK, u Evropskoj uniji 2,8 miliona pravnih subjekata (oko 10 odsto svih biznisa u EU), sa oko 13,6 miliona zaposlenih (6,2% radnog stanovništva EU), posluju po principima socijalne ekonomije.
Šta s otpadom, cipele za slabovide, o istoriji kroz igru…
Prezla
Tim “Prezla” bavi se rješavanjem pitanja otpada hrane i zagađenja okoline koji taj otpad uzrokuje, razvijanjem platforme/aplikacije koja će omogućiti restoranima, hotelima i prodavnicama da višak dnevne ponude i hranu kojoj ističe rok trajanja, proda po povoljnijoj cijeni.
Članovi tima: Jovana Čađenović, Dragana Vujović i Tamara Stanić
Osnovčić
Oni se bave rješavanjem nedovoljne finansijske pismenosti kod djece. Na zabavan način kroz “gejmifikovanu” aplikaciju žele da podstaknu djecu da olakšaju buduće odluke o potrošnji, štednji, organizaciji i boljem i optimizovanijem razmišljanju o novcu.
Članovi tima: Andrija Orešković, Veselin Lazarević i Mathea Aragović
„Shoesse“ – cipele za osobe s potpunim i djelimičnim oštećenjem vida
”Shoesse” se bavi proizvodnjom pametnih cipela za osobe sa potpunim i djelimičnim oštećenjem vida. U njima bi se nalazili ultrazvučni senzori koji detektuju predmete u okolini, poput stepenica, kanti ili dolaznih ljudi i upozoravaju ih putem vibracije. Zahvaljujući ovom proizvodu slijepe i slabovide osobe mogu slobodno da se kreću.
Autorka: Maša Stanić
Accessible Montenegro
Aplikacija za mobilne telefone na kojoj će biti prikazane sve lokacije koje su pristupačne za osobe s invaliditetom. Pod lokacijama se podrazumijevaju ugostiteljski objekti, hotelski i privatni smještaj, turističke atrakcije, kulturne ustanove…
Članovi tima: Jelena Jovanović i Admir Skenderi
Komunumo
U cilju rješavanja ključnih problema s kojima se suočavaju migranti u Crnoj Gori/zemlji domaćina, ideja je da se razvije platforma koja uključuje veb stranicu za učenje maternjeg jezika Crne Gore/države domaćina i mobilnu aplikaciju, kao i digitalni ispit za ocjenjivanje znanja jezika.
Članovi tima: Milica Dedić, Zoran Mastilović i Mladen Ćulafić
Slikovnicama ka destigmatizaciji problema u mentalnom funkcionisanju djece
Ideja je zasnovana na godinama primjerenom informisanju o različitostima u mentalnom funkcionisanju djece putem slikovnica, a djeca će ovim putem razviti pozitivnu sliku o sebi i osjećaj pripadnosti uprkos svojim poteškoćama.
Članovi tima: Ana Saveljić i Luka Radulović
Apopol
Ideja je spriječiti povećan broj uginuća pčela usljed naglih vremenskih promjena, kao i pospješiti usporen pčelinji rast i razvoj. Cilj je očuvati pčele koje su od izuzetne važnosti ljudskom rodu, kao i promovisati pčelarstvo.
Članovi tima: Vasilija Leković, Elena Vemić, Emina Zlatanić, Jelena Savičić
Second mall
Second mall predstavlja “online” tržni centar na kojem će svi korisnici biti u mogućnosti da otvore svoj profil (mini prodavnicu) putem koje će prodavati korišćenu garderobu kako bi na taj način primarno čuvali životnu sredinu.
Članovi tima: Jelena Rakčević i Teodora Brajević
BioINForming
Pružanje besplatnih obrazovnih sadržaja iz bioinformatike zainteresovanim mladim studentima iz svih društvenih sredina. Mentorstvom nove generacije bioinformatičara žele da promovišu inovacije i ekonomski razvoj u Crnoj Gori.
Članovi tima: Katarina Elez, Selle Bandstra i Marco Anteghini
Igraj.me
Kroz zabavno-edukativnu igricu s tematikom Crne Gore i svih njenih opština žele da pomognu kako djeci, tako i odraslima da uče o istoriji i kulturi naše države.
Članovi tima: Sofija Milić, Valentina Alorić i Suzana Mazalica
Izvor: Vijesti
Autorkinja teksta: Damira Kalač
© 2009-2022, SIA Social Impact Award gemeinnützige GmbH ® Imprint Privacy policy
Almost there
You need to register in order to submit your bulletin & vote.
We care about your privacy.
Read Privacy Policy .